You are here

Emmi Pikler pedagogie voor ouders en professionelen

In het werken met kinderen en ouders ben ik ook heel erg geïnspireerd door de Hongaarse Pediater Emmi Pikler.
Reeds van bij de geboorte kan men het fundamenteel zelfvertrouwen bij kinderen, baby's, laten groeien en bloeien.

"De baby leert in het verloop van zijn bewegingsontwikkeling niet alleen op zijn buik draaien, rollen, kruipen, zitten, staan en lopen, maar hij leert ook te leren. Hij leert zich zelfstandig met iets bezig te houden, interesse in iets te ontwikkelen, uit te proberen, te experimenteren. Hij leert moeilijkheden overwinnen. Hij leert de vreugde en de bevrediging kennen die ontstaan uit het slagen, het resultaat van zijn geduld en doorzettingsvermogen."
Emmi Pikler

Emmi Pikler werd in 1902 in Wenen geboren. Ze werd aan het kinderziekenhuis van de Universiteit van Wenen tot kinderarts opgeleid door professor Von Pirquet en door de kinderchirurg Salzer. Beiden stonden bekend als radicaal progressief in hun benadering van jonge kinderen en trokken studenten uit de hele wereld. Er werden weinig medicijnen gebruikt. De nadruk lag op preventie en op het belang van vrije beweging en spel en op respect voor het kind.

Opvoeding van haar dochter
Toen ze in het begin van de jaren dertig een dochter kreeg, besloten zij en haar man hun kind op geen enkele manier te forceren in haar ontwikkeling. Ze wilden haar eigen ritme respecteren en haar vanaf het begin de mogelijkheid geven haar eigen initiatief in beweging en spel te volgen. Emmi Pikler werd bevestigd in haar hypothese dat een kind - wanneer het de kans krijgt te onderzoeken en te leren in zijn eigen tempo - beter leert zitten, staan, spreken en denken dan een kind dat gestimuleerd of geholpen wordt in haar ontwikkeling.

Begeleiden van ouders
Daarna leerde Emmi Pikler tien jaar lang ouders hun kind op dezelfde manier te begeleiden als ze zelf had gedaan. Wekelijks bezocht ze de gezinnen om hen te ondersteunen en concrete aanwijzingen te geven. Ze leerde ouders vooral te vertrouwen op de aangeboren competentie van het kind en het eigen ritme van het kind te respecteren. Emmi Pikler zag dat deze kinderen over het algemeen vrolijke, nieuwsgierige en coöperatieve kinderen werden. Gedurende die jaren hield ze al voordrachten over haar visie op de verzorging van baby's en peuters. Dat leidde tot een boek voor ouders, later in het Duits vertaald als "Friedliche Baby's, zufriedene Mütter".

De zuigeling is al bij zijn geboorte uitgerust met het vermogen tot communiceren en leren.
De volwassene wordt uitgenodigd de voorwaarden te scheppen waaronder dit potentieel en de autonomie van het kind tot bloei kunnen komen.

Deze voorwaarden zijn:
Een vrije bewegingsontwikkeling
De volwassenen bereidt een veilige omgeving voor waarin het kind uit eigen initiatief actief kan bewegen en spelen. De baby wordt voorzien van een bewegingsruimte die altijd iets groter is dan wat hij nodig heeft en van speelgoed dat zijn onderzoeksdrang bevredigt.

Er wordt niet onnodig ingegrepen in zijn activiteiten, op geen enkele manier geholpen of gestimuleerd. Hij wordt nooit in posities gebracht waar hij niet zelf (nog) niet in of uit kan komen.

Een kind dat de kans krijgt in zijn eigen tempo te leren bewegen, onderzoeken en spelen, leert beter zitten, staan, spreken en denken dan een kind dat gestimuleerd of geholpen wordt in zijn ontwikkeling.

Betrouwbare relatie met de volwassene
De verzorgingsmomenten: maaltijden, bad, verschonen, kleden, bieden de mogelijkheid op regelmatig intiem en plezierig samenzijn met het kind.

De kwaliteit van de zorg wordt bepaald door de communicatie tussen de volwassene en het kind op deze momenten, waardoor het kind eerst leert anticiperen, dan kan participeren en uiteindelijk kan coöpereren in zijn eigen zorg.

Als een kind de kans krijgt in zijn eigen verzorging een actieve deelnemer te zijn in plaats van een passieve ontvanger, vergroot dit zijn gevoel van autonomie en zelfvertrouwen.

Pedagogie thuis
Elkaar leren kennen
Na de geboorte volgt een periode waarin ouders en kind elkaar leren kennen. De baby leert zijn ouders vooral kennen via hun stem en hun handen, die hem verzorgen. De handen van de ouder betekenen voor het kind een bron van belangrijke ervaringen. De baby leert van gevoelige en zachte bewegingen wat aandacht en belangstelling betekenen.

Relatie
Emmi Pikler legt sterk de nadruk op het belang van de communicatie tussen de ouders en het pasgeboren kind. Ze stimuleert ouders het verlangen naar relatie dat hun kind uitdrukt in zijn lichaamstaal te (h)erkennen. Een aandachtsvolle verzorging leidt tot een hechte relatie. Dit is een belangrijke voorwaarde voor het kind tot het leren kennen van zichzelf en de wereld.

Taal, Stem en gebaren
Tijdens het eerste uur na de geboorte is een baby buitengewoon alert en uit op contact met haar ouders. Als hierop geantwoord wordt schept dit de basis voor een hechte relatie. Omdat elke baby gevoelig is, is het belangrijk om hem zacht aan te raken, met langzame bewegingen en goed te letten op zijn reacties. Op die manier kan er een dialoog ontstaan tussen de ouder en het kind, waarbij zowel de stem als de gebaren betrokken zijn.

Eigen ritme
Baby's en kleine kinderen hebben een eigen ritme. Er is een tijd voor rust en slaap. Een tijd van wakker zijn in contact met de ouder die hem verzorgt en een tijd om zelf actief bezig te zijn. De dagelijkse verzorging - eten, wassen, verschonen en aankleden - is een belangrijke bezigheid. Het is hèt moment om werkelijk samen te zijn en elkaar te leren kennen. Bij het spelen is het belangrijk dat het kind de ruimte krijgt om zijn eigen interesse en behoefte te volgen. Zó kan het kind uitgroeien tot een evenwichtig, opgewekt en zelfverzekerd mens.

Leren te leren
Vanaf het moment dat de baby zijn eigen handjes gaat ontdekken en meer interesse voor zijn omgving toont is het tijd om hem op een stevige ondergrond, op zijn rug, te spelen te leggen met zo'n 5 goed hanteerbare speeltjes van verschillende materialen binnen handbereik.

tekst: http://pikler.nl/

Vormingen ism VCOK worden er vormingen en cursussen aangeboden. Aanmeldingen en 32 9 232 47 36
Coaching op de werkvloer kan u rechtstreeks met Isa Deschuyteneer afspreken hier.
Vanaf September 2013 organiseren wij Pikler®SpeelRuimte.

De Pikler®SpeelRuimte is een begeleide ouder/kind groep voor ouders met kinderen
tussen de 4 maand en de 28 maanden.

Een cyclus bestaat uit:
één gespreksavond - introductie bijeenkomst
drie ouder/kind sessie die wekelijks plaatsvinden van anderhalf uur.
Kinderen kunnen er vrij bewegen en spelen in een speciaal ingerichte ruimte met
kruip-, klim-, en speelmateriaal.
SpeelRuimte, Emmi Pikler gedachte

Aanvullende disclaimer : Ook al hebben verschillende medewerkers een medische of paramedische opleiding, kan geen enkele psychotherapie- / consult sessie of opleiding, supervisie, enz. een vervanging zijn voor welk medisch advies dan ook. Deelname gebeurt op vrijwillige basis, op eigen verantwoordelijkheid en met lichamelijke en geestelijke conditie. Ben je onder psychiatrische begeleiding, raadpleeg eerst uw arts.